Do przyjrzenia się ozonatorom skłoniła nas moja mama, opowiadając o dezynfekcji autobusów w moim rodzinnym mieście, aby pozbywać się wirusów. My ozonatora zaczęliśmy używać do dezynfekcji wynajmowanego przez nas kampera, jednak możliwości ozonatora są dużo, dużo szersze…
Co to jest ozonowanie
Zagłębiając się w techniki ozonowania, dotarłam do opisu badań nad zastosowaniem ozonu w celu dezynfekcji pomieszczeń z wirusów(7).
W Polsce szeroko o tym pisał prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz(5), który rekomenduje ozonowanie jako skuteczny sposób na usuwanie przykrych zapachów gdzie ozon, niszcząc mikroorganizmy chorobotwórcze, likwiduje źródło przykrego zapachu. Nie tylko zapach lecz jego źródło. Jest to też skuteczny sposób na pozbywanie się bakterii, grzybów i wirusów.
Bakterie i grzyby są najbardziej wrażliwe na ozon, dlatego jest on stosowany na przykład do odgrzybiania klimatyzacji. Więc jeśli czasem jedziesz skorzystać z usługi odgrzybiania klimatyzacji, to najczęściej jest to robione z wykorzystaniem ozonu.
Jak powstaje ozon
Ozon powstaje w naturalnych warunkach, na przykład podczas burzy. Latem jest go więcej w atmosferze. Ale może też zostać sztucznie stworzony przez generatory ozonu nazywane też ozonatorami, które generują ozon w wyniku wyładowań elektrycznych.
Czy ozonowanie jest bezpieczne
Ozon występuje naturalnie w przyrodzie, a jego miejsce jest głównie w stratosferze. Tam jego zadanie polega na ochronie nas przed promieniami ultrafioletowymi UV-B, emitowanymi przez Słońce(1). Mamy go też naturalnie w atmosferze – latem najwięcej, dlatego ta pora roku pozwala na spowolnienie rozprzestrzeniania się wirusów. Zatem ozon w naturalnych ilościach występujących w przyrodzie nie jest szkodliwy.
Jednak ozon jest bardzo silnym utleniaczem, dlatego w dużych stężeniach niszczy mikroorganizmy, wirusy, bakterie. W nadmiarze powoduje stres oksydacyjny, który dla człowieka jest niekorzystny. Zbyt wysokie stężenia ozonu mogą powodować u ludzi objawy ze strony układu oddechowego, jak kaszel, ból w klatce piersiowej, ale też ból głowy(1). Dlatego ozonując pomieszczenie nie można w nim przebywać (zwierzęta domowe również).
Ozon samoistnie rozpada się do tlenu i po 30 minutach od zakończenia ozonowania pomieszczenie jest bezpieczne. Zaleca się również przewietrzenie pomieszczenia po ozonowaniu.
Do czego my wykorzystujemy ozonator
Dezynfekcja kampera
Zaczęło się od kampera – obecnie wiele osób zwraca uwagę na możliwość zarażenia się koronawirusem(13) i chce bezpiecznie podróżować. My wynajmujemy naszego kampera, dlatego po każdym najemcy jest on dezynfekowany ozonem, więc kolejny nie musi się martwić.
Ale kamper dzięki dezynfekcji jest wolny nie tylko od wirusów, ale też od bakterii i drobnoustrojów, w tym roztoczy.
To tak, jakby wrzucić go do chloru, tylko my go nie wrzucamy, lecz wstawiamy ozonator i ustawiamy na konkretny czas (ozonator sam się wyłącza). Po kolejnych 30 minutach wietrzymy i gotowe.
Odświeżanie pomieszczeń
W każdej szafie nawet najczystszej pojawia się zapach. Wkładam tam czyste ubrania, a po dwóch tygodniach potrafią specyficznie pachnieć – znasz to? Ja tego zapachu nie lubię. Dlatego od czasu do czasu ozonuję garderobę.
Jakiś czas temu kupiliśmy synowi nowe łóżko. Przez długi czas nieładnie pachniało nowością i dopiero ozonowanie pozbawiło pokój tego zapachu.
Dezynfekcja pluszaków
Pluszaki to bardzo ważne akcesoria w domu. Jak tak leżą, bo są bardzo potrzebne, to się kurzą. Szkoda mi je wkładać do pralki, aby nie straciły swojego wizerunku. Dlatego umieszczam je w worku, wkładam tam wężyk i włączam ozonator. Po 15 minutach pluszaki są zdezynfekowane i pachną świeżością.
Nie robię tego często, aby nie było zbyt sterylnie w domu, ale od czasu do czasu robię takie tourne z ozonatorem i dezynfekuję niektóre rzeczy.
Podobnie robię z butami do biegania – do worka, wężyk i ozonowanie.
Pozbywanie się roztoczy
To jest szczególny powód, dla którego mam ozonator. Roztocza żyją wokół i nas uczulają. W połączeniu z kurzem powodują objawy alergiczne, jak na przykład kichanie. Ozon niszczy roztocza.
To prawda, że nie uchronimy się od wszystkich zanieczyszczeń środowiskowych, ale możemy wykorzystać pobyt w domu na odsapnięcie od nich.
Odświeżanie samochodu osobowego
Przy małym dziecku zawsze coś się może wylać i czasami jest to coś, co pozostawia po sobie długotrwały zapach. Albo gdy dziecko jest na etapie odstawiania pieluch, to choć nie wiem, jakby się zabezpieczało, zawsze może się trafić ten jeden raz, przez który w samochodzie brzydko pachnie moczem.
Czasem zdarzy się wylać w bagażniku sok z kapusty kiszonej – to dopiero jest paskudny zapach! Wówczas można wstawić ozonator, włączyć i zdezynfekować auto.
Jadąc do wynajętego domku letniskowego…
Trafiają się różne domki – czasem pamiętają bardzo dawne czasy. Są tam łóżka, które pamiętają jeszcze dawniejsze czasy. Wówczas rozpakowujemy się na miejscu, nastawiamy ozonowanie, idziemy na spacer, wracamy, wietrzymy i cieszymy się zdezynfekowanym powietrzem w domku, z którego właśnie korzystał ktoś inny.
Ozonowanie żywności
To jest właściwie perełka na torcie ozonowania, ponieważ za pomocą ozonowania można(2, 3, 5, 6, 7, 14, 15, 16, 17, 18):
- pozbyć się pestycydów, fungicydów (czyli środków grzybobójczych, którymi zostały spryskane warzywa czy owoce)
- pozbyć się toksycznych zanieczyszczeń z warzyw i owoców bez uszczerbku na jakości
- usunąć pleśń oraz grzyby z powierzchni warzyw, owoców, nasion, kasz
- zredukować zanieczyszczenia mikrobiologiczne z mięsa, ryb, owoców morza.
W tym celu do ozonatora trzeba mieć z dodatkowy sprzęt w postaci rurek silikonowych i kulek kamiennych aby wtłoczyć do wody wytworzony ozon.
Poprawę trwałości produktów spożywczych uzyskujemy dzięki zmniejszeniu szkodliwych mikroorganizmów na powierzchni owoców(2, 17).
Zatem jeśli zastanawiasz się nad kupnem ozonatora na domowe potrzeby, to upewnij się, że ma możliwość ozonowania żywności.
Są też inne domowe zastosowania, których nie miałam okazji u siebie wypraktykować:
- usuwanie zapachów spalenizny w budynkach, w których był pożar
- pozbywanie się grzybów i pleśni z budynków zagrzybionych(4) oraz zalanych przez powódź
- oczyszczanie piwnic z zapachu stęchlizny
- usuwanie dymu papierosowego z pomieszczeń
- dezynfekcja i odświeżanie pomieszczeń po zwierzętach domowych
- usuwanie zapachów z garażu
Ciekawostka
Ozon, wykraczając poza domowe zastosowania i z pomocą odpowiednio dobranego ozonatora, wykorzystywany jest między innymi do:
- ozonowania wody pitnej i basenowej (zamiast używania chloru) – ozonowanie wody jest traktowane jako najlepsza technika uzdatniania wody
- dezynfekcji pomieszczeń szpitalnych, przychodni (niestety jeszcze zbyt mało popularna metoda), przedszkoli
- oczyszczania ścieków miejskich
- dezynfekcji środków komunikacji miejskiej
- odświeżanie restauracji, aby pozbyć się zapachów z kuchni
- odświeżania pokoi hotelowych i innych miejsc noclegowych
- dezynfekcji warzyw i owoców przed transportem(2)
- ale też do między innymi do leczenia: próchnicy, przewlekłych ran oraz bólu o różnego pochodzenia(11), chorób skóry, leczenia stomatologicznego(12) i leczenia wielu innych schorzeń (przy czym są to metody specjalistyczne wykonywane tylko w gabinetach).
Podsumowując
Ozonowanie w domu można wykorzystać do:
- oczyszczania powierzchni warzyw i owoców z pestycydów i mikroorganizmów
- dezynfekcji mięsa i ryb
- dezynfekcji pomieszczeń
- likwidowania nieprzyjemnych zapachów z pomieszczeń i szaf z ubraniami czy obuwiem
- pozbywania się pleśni i grzybów
- odświeżania samochodów
- usuwania bakterii, wirusów
- niszczenia roztoczy z kurzu domowego
Jeżeli zastanawiasz się nad kupnem ozonatora na potrzeby domowe
ale nie wiesz, który wybrać, to ja używam konkretnie takiego ozonatora. Jednak znajdziesz również inne modele, które świetnie sprawdzą się w domowych zastosowaniach.
UWAGA: prezent od sprzedawcy (z kodem TATIANA)
Jeśli zdecydujesz się na zakup któregoś z tych modeli ozonatora: WENON MF-308 PRO, byzoo OZG3, ze strony tego sprzedawcy, to dla czytelników naszego bloga razem ze sprzedawcą przygotowaliśmy rabat. Jak go otrzymać?
- aby wpisać kod należy założyć konto na mocsokow.pl
- po założeniu konta znajdziesz sekcję ‘moje rabaty” i tam należy wpisać kod TATIANA
- dodaj wybrany przez Ciebie model (Wenon MF-308 PRO, byzoo OZG3 ozonator 600mg/h) do koszyka
- wpisz TATIANA i aktywuj
PS. Jeśli pojawi się problem z aktywowaniem kodu rabatowego, skontaktuj się ze sprzedawcą.
Bibliografia:
- Ozon, https://pl.wikipedia.org/wiki/Ozon – dostęp 16.04.2020
- P. Michalski, Innowacyjne rozwiązania wpływające na pozbiorczą trwałość owoców, Katedra Sadownictwa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie str. 166-174; T. Tarko, I. Drożdż, D. Najgebauer-Lejko, A. Duda-Choda, Innowacyjne rozwiązania w technologii żywności i żywieniu człowieka, Polskie Towarzystwo Technologów Żywności Oddział Małopolski, Wydział Technologii Żywności Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Kraków 2016
- K. Kryża, P. Biełowiec, G. Szczepanik, P. Błaszkiewicz, Zastosowanie techniki ozonowania w przechowalnictwie żywności https://eblueplanet.pl/content/19-zastosowanie-w-rolnictwie – dostęp 16.04.2020
- P. Dunaj, P. Dunaj, Cichy zabójca konstrukcji drewnianych, str. 889-902, Białystok, http://www.awarie.zut.edu.pl/files/ab2017/referaty/08/08-04%20-%20Dunaj%20P,%20Dunaj%20P%20-%20Cichy%20zabojca%20konstrukcji%20drewnianych.pdf – dostęp 16.04.2020
- Prof. dr hab. S. Ignatowicz, Ozon, jego właściwości i możliwości zastosowania w zabiegach dezodoryzacji i dezynfekcji, Katedra Entomologii Stosowanej SGGW, Warszawa
- M. Martinelli, F. Giovannangeli, S. Rotunno, C. M. Trombetta, E. Montomoli, Water and air ozone treatment as an alternative sanitizing technology, J Prev Med Hyg. 2017 Mar; 58(1): E48–E52.
- M. Dubuis, N. Dumont-Leblond, C. Laliberté, M. Veillette, N. Turgeon, J. Jean, C. Duchaine, Ozone efficacy for the control of airborne viruses: Bacteriophage and norovirus models, PLoS One. 2020 Apr 10;15(4):e0231164. doi: 10.1371/journal.pone.0231164. eCollection 2020
- Dostosowanie generatora ozonu do wielkości pomieszczenia, https://eblueplanet.pl/content/33-jak-dobrac-generator-ozonu – dostęp 16.04.2020
- A. Sobczyńska-Rak, B. Żylińska, I. Polkowska, P. Silmanowicz, T. Szponder, Wykorzystanie ozonu w leczeniu ludzi i zwierząt, Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, 2018, DOI: dx.doi.org/10.21521/mw.5974
- Polskie Towarzystwo Ozonoterapii, http://www.ptozon.pl/ – dostęp 17.04.2020
- R. J. Rowen, H. Robins, Ozone Therapy for Complex Regional Pain Syndrome: Review and Case Report, Curr Pain Headache Rep.2019 May 6;23(6):41. doi: 10.1007/s11916-019-0776-y
- M. Beretta, F. Federici Canova, A new method for deep caries treatment in primary teeth using ozone: a retrospective study, Eur J Paediatr Dent. 2017 Jun;18(2):111-115. doi: 10.23804/ejpd.2017.18.02.05
- CIOP I PIB Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy 1950-2020 – KOMUNIKAT nr 4 Ozonowanie jako metoda przeciwdziałająca skażeniu wirusem SARS-CoV-2, 27marca 2020 r.
- Komitet Nauk o Żywności PAN, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Polskie Towarzystwo Technologów Żywności, Bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Aspekty mikrobiologiczne, chemiczne i ocena towaroznawcza, Pod red. nauk. J. Stadnik i I. Jackowskiej, Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, Kraków 2015
- J. Popowicz, P Koszelnik, Wpływ właściwości fizykochemicznych na metody inaktywacji i usuwania leków cytostatycznych z wód i ścieków, Politechnika Rzeszowska, doi: http://dx.doi.org/10.15576/asp.fc/2015.14.3.107
- A. Szosland-Fałtyn, B. Bartodziejska, J. Królasik, B. Paziak-Domańska, Zastosowanie przyjaznych dla środowiska technik dezynfekcji do inaktywacji campylobacter sp. w mięsie drobiowym, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 6 (103), 87 – 95 DOI: 10.15193/zntj/2015/103/090
- K. Mijowska, I. Ochmian, Ocena wpływu ozonowania i warunków przechowywania na zdrowotność i jakość owoców maliny odmiany Polka, Katedra Ogrodnictwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
- H. Karaca, Y. S. Velioglu Ozone Applications in Fruit and Vegetable Processing Ankara University, Faculty of Engineering, Department of Food Engineering, Diskapi, Ankara, Turkey, 2007 DOI: 10.1080/87559120600998221
- Mariane B. R. de Avila, Leda Rita A. Faroni, Fernanda F. Heleno, Maria Eliana L. R. de Queiroz, Luiz P. Costa Ozone as degradation agent of pesticide residues in stored ricegrains, J Food Sci Technol (November 2017) 54(12):4092–4099DOI 10.1007/s13197-017-2884-1
Ciekawe. Przeczytałam z zainteresowaniem.
Witam,
Jeden z lepszych i skrupulatnych artykulow na temat ozowania, dziekuje w swoim i imieniu czytelnikow.
Zasady ozonowania pomieszczen, klimatyzacji sa dosyc jasne, ale mam pytanie natury technicznej w kwestii ozonowania zywnosci.
Jako nowy wlasciciel ozonatora i po testowej sesji ozonowania zywnosci (10min) w szklanym naczyniu, w kuchni mozna bylo wyczuc wyrazny zapach ozonu. Z tego co wyczytalem to ten charakterystyczny zapach swiadczy o jego 3 atomowym skladzie zanim pozbedzie sie tego 1 atomu i rozpadnie sie w tlen. Do tego momentu jest gazem niebezpiecznym dla zdrowia.
Proces rozkladu zajmuje okolo 30 minut,ale ze wzgledow bezpieczenstwa nie powinno sie przebywac w pomieszczeniu po uzyciu ozonatora do 2 godzin bo czasami ten proces moze sie wydluzyc; w zaleznosci od warunkow i temperatory otoczenia (szybkosc rozpadu wzrasta z temperature) i woda tez przyspiesza proces rozkladu.
W zwiazku z tym, czy ozonowanie zywnosci w szklanym pojemniku i przebywanie w tym samym pomieszczeniu jest bezpieczne?
Z moich obserwacji to ozon wyzwala sie z ozonowanej wody do powietrza i czy aby takie ozonowanie zywnosci nie powinno przebiegac w hermetycznie zamknietym naczyniu lub detykowanym pomieszczeniu, np na tarasie?
Dziekuje i serdecznie pozdrawiam
Robert Guid
Dziękuję Robercie 🙂
Ozonowanie wody polega na przepuszczaniu przez wodę powietrza nasyconego ozonem. Podczas ozonowania żywności większość ozonu rozpuszcza się w wodzie, a mała jego ilość może wyzwalać się z ozonowanej wody do powietrza, dlatego czujemy jego nieprzyjemny zapach. Takie stężenie ozonu jest bezpieczne, ale ze względu na nieprzyjemny zapach ozonowanie wody i żywności lepiej przeprowadzać w dobrze wentylowanym pomieszczeniu lub np. przy otwartym oknie.
Pozdrawiam ciepło
Dostalem odpowiedz od dwoch niezaleznych producentow ozonatorow, z Angli i z Polski.
Otoz ozonowanie zywnosci powinno przebiegac w izolowanym pomieszczeniu a najlepiej na tarasie, lub tez hermetycznie zamknietym naczyniu, co raczej jest niemozliwe ze wzgledu na wzrost cisnienia.
Po 2 godzinach mozna bezpiecznie wejsc do pomieszczenia, gdzie zywnosc byla ozonowana i je przewietrzyc.
Ozon dopoki nie ulegnie rozkladowi na tlen jest gazem trujacym.
Odkaza zabijajac bakterie, owady, pluskwy i wszelkie zyjace stworzenia wlacznie z czlowiekiem (poziom stezenia) . Wdychajac ozon narazamy sie na nieodwracalne zmiany w plucach, ktore na pewno przyczynia sie do szybszej smierci niz pestycydy. Dziwie sie, ze ten temat nie jest poruszany w artykulach na temat ozonawania. Ozon rowniez usuwa z produktow: magnez, zelazo i wapn, wiec “cos za cos”
Tak, o tym wszystkim jest w załączonej bibliografii. Ozonuje się żywność na paletach do przewozu jej w samochodach, do przechowywania, więc stężenie dla człowieka w tym pomieszczeniu jest niebezpieczne i tak jak piszesz mogą nastąpić zmiany w płucach. Tak samo z ozonowaniem powierzchni typu sale szpitalne, czy gdzie ozonator ma naprawdę olbrzymią moc. Dlatego nikt tam nie wchodzi, a jak już to w masce. Natomiast zadając pytanie doprecyzuj o jakie dawki chodzi i że chodzi o ozonator na domowe potrzeby. I tak – ozonu nie można wdychać i nigdzie nie wyczytałam, żeby można było. Ja akurat w wielu miejscach czytałam o szkodliwości dużych stężeń ozonu (oczywiście nie na stronie sprzedawców).
Ciekawe, że napisali o stratach w mikroelementach. Czy podparli to jakimiś badaniami? Z chęcią poczytam, ponieważ zanim do domu zawitał ozonator, to było moje najważniejsze pytanie, czy jest tam jakieś coś za coś. Zajrzyj proszę do: Ocena wpływu ozonowania i warunków przechowywania na zdrowotność i jakość owoców maliny odmiany Polka.
Mam te same pytania co Pan Robert Guid. Zakupiłam ozonator. Niestety instrukcja jest tylko w j. angielskim. Wiec pozostaje mi intyicyjne poniekąd korzystanie z niego. Zalezy mi na ozonowaniu owoców, ale boję się właśnie tego, że mimo wszystko ozon będzie sie uwalniał. Z niecierpliwością czekam na Państwa odpowiedź.
Nachodzi mnie jedno pytanie, a mianowicie, jeżeli ozon usuwa tyle toksycznych zanieczyszczeń, itp, to czy wraz z tym usuwa też potrzebne i przydane np. bakterie itd ?
Z literatury wynika, że nie wpływa na jakość produktów.
Czy ozon usunie białą warstwę z winogron ze sklepu?
Jeśli coś jest przyklejone, to i tak po ozonowaniu trzeba zmyć wodą.
Dzień dobry, czy jeżeli ozonator zabija tyle szkodliwych rzeczy, to czy w ten sam sposób nie zabija wartościowych rzeczy zawartych w pożywieniu? proszę o odpowiedź
To było moje najważniejsze pytanie. Z literatury wynika, że nie wpływa.
Ozonatora używam do pustych słoików do kiszenia, zamiast wyparzania, też na sucho wszystkie sypkie np. kasze, ziarna itp. otwarte słoiki wstawiam do worka na śmieci do tego wpuszczam rurkę bez kamienia, szczelnie zawijam worek i klamerką do bielizny zaciskam worek – w ten sposób mam uczucie/przekonanie, że produkty są bardziej czyste, więc zdrowsze… Można też w worku na śmieci ozonować buty, kapcie it.