Jak hodować kiełki?

Nasiona roślin to swoiste kapsuły makro i mikroelementów, zawierają mnóstwo życiodajnych składników odżywczych – niestety nie zawsze w łatwo przyswajalnej postaci. Jednak już po kilkunastogodzinnym kontakcie z życiodajną wodą, zaczynają się w nich dziać magiczne procesy…

Podczas kiełkowania zawartość witamin i enzymów gwałtownie wzrasta, skrobia jest przekształcana w cukry proste, białko rozkłada się na aminokwasy, a tłuszcz jest zamieniany w wolne kwasy tłuszczowe. Wszystkie te zmiany powodują, że to, co pierwotnie było czasami trudno strawialną (dla niektórych nawet alergizującą) esencją składników odżywczych, staje się łatwo przyswajalnym produktem pokarmowym. Dodatkowo proces moczenia (początkujący kiełkowanie) neutralizuje zawarty w pełnych ziarnach kwas fitynowy, który niepotrzebnie wiąże w organizmie cenne minerały (żelazo, cynk, wapń, magnez).

Trudno sobie wyobrazić zdrowe odżywianie bez regularnego spożywania kiełków.

Pozytywne właściwości kiełków

Kiełki roślin są doskonałym uzupełnieniem codziennej diety, szczególnie w zimowych okresach, kiedy dostęp do świeżych warzyw i owoców jest ograniczony.

Pozytywny wpływ mikroelementów (witaminy, minerały, enzymy) na zdrowe odżywianie, w szczególności układ odpornościowy trudno przecenić. Wspierają one jego działanie i to właśnie w okresie (chłodne miesiące), kiedy jesteśmy najbardziej narażeni na wirusy i bakterie. Dodatkowo kiełki zawierają wysoki poziom składników odżywczych o cechach przeciwutleniaczy. Te ostatnie (dla przypomnienia) neutralizują i stabilizują działanie wolnych rodników, które są jednym z czynników zwiększających ryzyko stanów zapalnych i przedwczesnego starzenia się komórek.

W kuchni chińskiej kiełki są używane już od ponad tysiąca lat. Uważa się tam, że w surowej postaci mają właściwości wychładzające. Jeżeli ktoś jest delikatny, często odczuwa zimno – surowe kiełki powinien spożywać w niewielkich ilościach. Lekkie podgrzanie lub podgotowanie (na parze) kiełków równoważy ich ochładzającą naturę.

Kiełki dużych zbóż i roślin strączkowych (fasola, soczewica, kukurydza, zielony groszek, soja, ciecierzyca) przed spożyciem należy  podgotować – niezależnie od typu osobowości. Lekkie gotowanie na parze nie wpływa na zawartość składników odżywczych, jednocześnie zmieniając ich strukturę na łatwiej strawną.

Jak hodować kiełki

Do domowej hodowli kiełków nie potrzeba żadnego specjalistycznego sprzętu, chociaż jak się zaraz przekonasz, pewne akcesoria sprawiają, że uprawa jest mniej czasochłonna i przyjemniejsza. Cała tajemnica ich uprawy sprowadza się do zapewnienia odpowiedniej temperatury, braku lub znikomego dostępu światła słonecznego i regularnego przepłukiwania. To ostatnie jest szczególnie istotne, dzięki temu zapewniamy stałą wilgotność jak również wypłukujemy ew. zanieczyszczenia, które mogą doprowadzić do zakażenia hodowli.

Naczynia używane do hodowli kiełków powinny być staranie umyte i najlepiej wyparzone. Dodatkowo do przepłukiwania najlepiej jest używać przegotowanej, ostudzonej wody.

Bardzo ważne jest, aby używać nasion przeznaczonych do hodowli kiełków. Zwykłe nasiona do wysiewu gruntowego zwykle są zaprawiane różnymi chemikaliami, mającymi chronić ziarno i nie nadają się do hodowli kiełków. Nasiona dedykowane do uprawy kiełków znajdziesz w każdym sklepie ogrodniczym.

Stosując się do powyższych rad już za kilka dni możesz cieszyć się kiełkami z domowej hodowli.

Przygotowanie ziaren do kiełkowania

Zanim wysiejemy nasze ziarna do miejsca, gdzie będą kiełkowały należy je przygotować, tzn. pozbyć się ew. zanieczyszczeń i namoczyć, aby wchłonęły wystarczającą ilość wody.

1. Wsypujemy do szklanki odmierzoną ilość nasion (patrz tabela na końcu wpisu)
2. Zalewamy wodą, mieszamy i wylewamy wodę
3. Ponownie zalewamy wodą i zostawiamy do namoczenia (czas moczenia również podany w tabeli)

Ten etap jest bardzo ważny, po jego wykonaniu będziemy mieli czyste i wstępnie namoczone ziarna, które razem z wodą będziemy mogli umieścić w naczyniu do hodowli kiełków.

Hodowanie kiełków w słoiku

W najprostszym wariancie – słoikowym do hodowli wystarczy:

• duży słoik, minimum 1 litr
• gaza i recepturka
• oczyszczone i namoczone ziarna

Przygotowane ziarna wlewamy (razem z wodą) do słoika (wyparzonego), zakrywamy czystą gazą, którą zabezpieczamy gumką recepturką. Na koniec słoik przekręcamy do góry dnem (nadmiar wody wycieknie) i umieszczamy w miejscu docelowy miejscu, o temperaturze minimum 18st C.

Słoki najlepiej jest przykryć jakimś ciemnym materiałem, przy dostępie większej ilości światła lub niższej temperaturze proces kiełkowania może być dłuższy.

Dwa razy dziennie (wyjątkiem jest soja, która wymaga 4 razy dziennie) naszą hodowlę przepłukujemy wodą (ja używam przegotowanej i ostudzonej). W tym celu do słoika wlewamy (około szklanki) wody, zakręcamy słoikiem, aby woda dotarła do każdego zakamarka i przekręcając do góry dnem pozbywamy się nadmiaru wody.

To wszystko, stosując się do tych zaleceń już po kilku dniach (patrz tabela na końcu) będziesz miał swoją pierwszą hodowle kiełków.

Zbieranie i przechowywanie kiełków

Gdy kiełki wyrosną należy je zebrać. Dobrze jest się wtedy pozbyć łusek z ziarenek, ponieważ dość łatwo gniją. W tym celu wyhodowane kiełki należy przełożyć do miski i zalać wodą. Przy delikatnym potrząsaniu kiełkami większość łusek się oderwie i wypłynie na powierzchnię wody. Wtedy należy się ich pozbyć, a uzyskane kiełki odsączyć na sicie i spakować od pudełka.

Kiełki możesz przechowywać w lodówce 3-7 dni w zależności od ich rodzaju i ilości pozostałych łusek.

Świeże kiełki możesz jeść same, dodawać do kanapek lub sałatek. Doskonale również nadają się do dekoracji.

Hodowanie kiełków w kiełkownicy

Efektywniej i przyjemniej hoduje się kiełki z wykorzystaniem kiełkownicy. Jest to plastikowe naczynie składające się zwykle z trzech pięterek, na których jednocześnie można hodować różne rodzaje kiełków. Dodatkową zaletą tego naczynia jest pewna automatyzacja ułatwiająca ich regularne płukanie. Wystarczy odmierzoną ilość wody wlać do najwyższej tacki, a system kanałów i syfonów zadba o to, aby po kolei wszystkie pięterka zostały odpowiednio przepłukane i nawilżone.

Nadmiar wody spływa do najniższej tacki, z której można ją pobrać i wykorzystać np. do podlewania kwiatków.

Ja używam kiełkownicy, jak na zdjęciu poniżej – do kupienia w większości sklepów ogrodniczych (tam gdzie nasiona na kiełki).

Przy stosowaniu kiełkownicy również trzeba zwrócić uwagę na każdorazowe (przed nowym zasiewem) jej umycie i odkażenie (wrzątek). W ten sposób znacząco zmniejszamy prawdopodobieństwo zakażenia hodowli i pojawienia się pleśni.

Pisząc o pleśni – jedna ważna uwaga. Część nasion kiełkuje w taki sposób, że przy korzeniach pojawia się strefa włośnikowa korzenia, która może przypominać pleśń. Łatwo jednak jest ją od pleśni odróżnić, ponieważ jest biała. Na poniższym zdjęciu widać strefę włośnikową korzenia rzodkiewki.

To, co widać powyżej, to najzdrowsze kiełki rzodkiewki ze strefą włośnikową korzenia. Prawdziwa pleśń jest szara, zielona lub brunatna i oczywiście pachnie jak pleśń.

Wysiewając ziarna do kiełkownicy należy zwrócić uwagę na odpowiednią ich ilość, zbyt mała spowoduje ubogie plony, zbyt duża może doprowadzić do powstania pleśni. Namoczone ziarna, po wyłożeniu na tackę powinny tworzyć jedną, luźną warstwę, jak na poniższym zdjęciu. Najwyższa tacka zawiera odpowiednio przygotowane nasiona rzodkiewki:

Po sześciu dniach z tego zasiewu otrzymałem taką (zdjęcie poniżej) ilość świeżych i smakowitych kiełków rzodkiewki. Jak widać, wstępnie mogło się wydawać, że nasiona były ułożone zbyt luźno, jednak otrzymany z nich plon jest optymalny.

Poniżej znajdziesz zestawienie podsumowujące zalety kiełków, wraz z praktycznymi informacjami dotyczącymi domowej uprawy. Podane ilości dotyczą hodowli w kiełkownicy opisanej powyżej, jest to porcja na jedną tackę. Można to sobie wydrukować i umieścić w miejscu, gdzie zwykle przygotowujesz kiełki.

Podsumowanie

Jak hodować kiełki? Zdecydowanie warto jest pokusić się o hodowanie kiełków w domu. Spośród wszystkich dostępnych produktów żywieniowych świeże kiełki zawierają najwięcej mikroelementów (witaminy, minerały, enzymy i fito-składniki). Kiełkowanie to proces szczególny, w którym koncentracja zdrowych składników jest największa – większa niż ma to miejsce w dojrzałej roślinie.

Kiełki to ważny element zdrowego odżywiania. Co ciekawe, skiełkowane nasiona są jakby “wstępnie strawione” co oznacza, że są zdecydowanie łatwiej przyswajalne niż nasiona, z których powstają. Być może dlatego część alergików odkrywa, że nie reagują alergicznie na skiełkowane nasiona, których normalnie nie mogą spożywać.

Kiełki mają właściwości oczyszczające (wspomagają pozbywanie się toksyn), posiadają dużo antyutleniaczy (neutralizują wolne rodniki) i wzmacniają układ odpornościowy organizmu – naturalną ochronę przed chorobami z nowotworami włącznie.

Domowa hodowla kiełków jest naprawdę prosta, można zlecić ją już kilkuletniemu dziecku i w wariancie słoikowym nie wymaga zakupu niczego poza ziarnami dedykowanymi do hodowli kiełków.

Tak więc siejcie, przepłukujcie, zbierajcie i jedzcie kiełki – na zdrowie!

Źródła informacji

Pobierz bezpłatnego eBooka!