Skuteczne sposoby na walkę ze smogiem – przyczyną chorób serca, płuc i nowotworów

Choroby układu oddechowego są trzecią po chorobach serca i nowotworach przyczyną przedwczesnej śmierci w Polsce. Choroby te w 2018 r. (czas sprzed pandemii) stanowiły 74% wszystkich zgonów, gdzie połowa to choroby układu krążenia⁹. Z dolegliwościami krążenia, nowotworowymi, oddechowymi boryka się wiele osób, a ich stan pogarsza się również w związku z zanieczyszczeniem powietrza.

O smogu wiesz już dużo. Może nawet więcej ode mnie. A jednak zdecydowałam się napisać o tym, co dla mnie ważne. A ważne jest to, w jaki sposób możemy sobie pomóc, aby uchronić się przed chorobami wynikającymi z zanieczyszczenia powietrza i chronić rodzinę.

Zdrowie układu oddechowego ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania całego organizmu

Pogorszenie funkcji układu oddechowego prowadzi do pogorszenia czynności układu sercowo-naczyniowego i innych narządów.

Smog powoduje przewlekły stan zapalny w organizmie. U osób chorych pogarszają się stany chorobowe, co oznacza, że na zdrowe osoby też nie pozostaje bez wpływu. Osoby już chore, osoby starsze, alergicy, dzieci, osoby jeszcze zdrowe – wszyscy potrzebujemy sprawny układ oddechowy, aby zapewnił nam odpowiednie natlenianie i oczyszczanie.

Zanieczyszczenie powietrza, poprzez produkcję wolnych rodników tlenowych oraz stres oksydacyjny oddziałuje negatywnie na osoby z chorobami układu krążenia, z nadwagą, otyłe, z insulinoopornością⁵. Walczysz z chorobą, idziesz do lekarza, a w międzyczasie zatruwasz się zanieczyszczonym powietrzem powodującym przewlekły stan zapalny w organizmie.

Smog – w czym dokładnie jest problem?

Problem leży w pyłach zawieszonych, które są mieszaniną cząstek stałych, ciekłych lub obu na raz, który utrzymuje się w powietrzu przez dłuższy czas¹. Dlatego gdy są odpowiednie po temu warunki, czyli emisja zanieczyszczeń i brak wiatru, czy deszczu, my się poruszamy w smogu, ponieważ on po prostu wisi, a my go wdychamy.

Może powodować nadciśnienie, zawał serca, udar, arytmię, niewydolność serca, pogłębiać choroby płuc i układu krążenia. Długie narażenie na pyły zawieszone wpływa też na układ ośrodkowy, rozrodczy i może powodować choroby nowotworowe.

Wpływ smogu na procesy zapalne organizmu

Od lat dziewięćdziesiątych prowadzone są programy badawcze w poszukiwaniu mechanizmów niekorzystnego wpływu atmosferycznych zanieczyszczeń pyłowych na układ krążenia. Wśród hipotez wspieranymi wynikami badań naukowych wymienia się proces zapalny. Zapoczątkowany jest w obrębie pęcherzyków oraz drobnych naczyń płucnych i rozprzestrzenia się następnie na cały układ naczyniowy.

Wykazano, że wdychanie pyłów istotnie zwiększa lepkość krwi, stężenie fibrynogenu, aktywację płytek krwi oraz zwiększa uwalnianie endoteliny, co zwiększa ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych^3,4. Tworzące się wolne rodniki tlenowe bezpośrednio uszkadzają naczynia krwionośne przyspieszając rozwój miażdżycy i nasilając zaburzenia czynności serca³.

Narządem, który też może zostać dotknięty przez pył zawieszony jest oko

Zanieczyszczenie pochodzące z pyłów zawieszonych może skutkować podrażnieniem, retinopatią (patologiczne zmiany w obrębie siatkówki) lub zespołem suchego oka⁶. Nie pozostaje też bez wpływu na stan skóry.

Długotrwałe narażenie na zanieczyszczenia powietrza wiąże się z autyzmem, niskim wzrostem i wagą urodzeniową dzieci, rozwojem chorób neurodegeneracyjnych obejmujących stres oksydacyjny, agregacją białka, stanem zapalnym i powikłaniami psychologicznymi⁶.

Niebezpieczne pyły zawieszone

Pył PM₁₀ jest mieszaniną zawieszonych w powietrzu cząsteczek o wielkości do 10 μm. Powstaje na skutek działania wiatru na glebę, z kurzu drogowego, budowlanego, z pyłu wulkanicznego, z zawiesin biologicznych, jak zarodniki, bakterie. Powstaje też na skutek spalania paliw stałych i ciekłych. Może on docierać do górnych dróg oddechowych i płuc, szkodząc na układ oddechowy¹⁰.

Natomiast PM_2,5 to pył zawierający cząsteczki mniejsze niż 2,5 μm i jest najbardziej szkodliwy ze wszystkich zanieczyszczeń powietrza. Może on docierać do górnych dróg oddechowych i płuc oraz przenikać przez ściany naczyń krwionośnych¹⁰.

Dlaczego PM_2,5 są najbardziej szkodliwe?

Źródłem PM_2,5 są przede wszystkim dymy przemysłowe, spalanie paliw kopalnych, zwłaszcza benzyny i oleju do silników wysokoprężnych. Jednym ze źródeł PM_2,5 jest też dym tytoniowy³ oraz ten powstający z pożarów lasów.

Pyły zawieszone pochodzą z różnych źródeł i pojawiają się nie tylko podczas sezonu grzewczego. Jednak w okresie jesienno-zimowym jest ich zwiększona ilość w związku z paleniem w piecach nie tylko drewnem i węglem, ale też drewnem mokrym, czy śmieciami. Ponadto więcej korzystamy ze środków komunikacji zamiast z rowerów lub chodzenia na pieszo.

Co więcej

Obserwując mapę zanieczyszczenia środowiska można zauważyć, że najgorsza jakość powietrza jest w chłodniejszych porach roku – gdy na zewnątrz jest zimno.

Pod wpływem temperatury powietrza poniżej 5^oC pojawiają się dogodniejsze warunki dla zawieszania się tych pyłów¹³. Czyli nie dość, że w okresie jesienno-zimowym wytwarzamy więcej szkodliwych zanieczyszczeń, to jeszcze dzięki niskiej temperaturze i częstemu zamgleniu mają one lepsze warunki do zawieszania na co najmniej godzinę, a my się w tym poruszamy i wdychamy.

Według Europejskiej Agencji Środowiska rocznie 48 000 przedwczesnych zgonów w Polsce związane jest z narażeniem na pyły PM_2,5¹⁹.

Aktualny stopień zanieczyszczenia powietrza znajdziesz pod TYM LINKIEM

Czujniki są umieszczone w konkretnych miejscach i nie zawsze obejmują dokładnie Twoje miejsce zamieszkania, ale przynajmniej widzisz stan powietrza w Twojej okolicy.

Alerty smogowe mogą trwać od jednego do kilku lub kilkunastu dni.

Pomiar zanieczyszczenia powietrza z lutego 2022

Zwróć uwagę na czerwone pole: „Jakość powietrza jest bardzo zła i ma negatywny wpływ na zdrowie. Osoby chore, starsze, kobiety w ciąży oraz małe dzieci powinny bezwzględnie unikać przebywania na wolnym powietrzu. Pozostała populacja powinna ograniczyć przebywanie na wolnym powietrzu do niezbędnego minimum. Wszelkie aktywności fizyczne na zewnątrz są odradzane. Długotrwała ekspozycja na działanie substancji znajdujących się w powietrzu zwiększa ryzyko wystąpienia zmian m.in. w układzie oddechowym, naczyniowo-sercowym oraz odpornościowym”.

Zostać w domu, reszta przebywać na powietrzu przez niezbędne minimum. Ale co z tego, że zostaniesz w domu? Przewietrzyć mieszkanie musisz, ale wówczas zanieczyszczenia dostaną się do środka. Zatem co? Nie wietrzyć? Też nie dobrze!

Dlatego ja zdecydowałam się na oczyszczacz, który likwiduje smog i zapewnia w domu powietrze wolne od pyłów

Czyli w okresach zwiększonego zanieczyszczenia rano wietrzysz pomieszczenia, włączasz oczyszczacz i po niedługim czasie masz czyste, wolne od zanieczyszczeń powietrze.

Płuca rozwijają się do 6-go roku życia, dlatego przede wszystkim małe dzieci powinny przebywać w jak najczystszym otoczeniu. A przecież nie tylko o dzieci chodzi.

Na dziadków również zanieczyszczenia negatywnie działają. Na kobiety w ciąży, alergików, astmatyków, palaczy, osoby osłabione, osoby zdrowe.

Zanieczyszczone powietrze działa negatywnie na układ oddechowy bez względu na wiek czy kondycję

U osób z grupy ryzyka widać to wyraziście, bo kaszlą, dostają arytmii, udarów, zawałów. Inni sobie odkrztuszą, lecz w związku z produkcją wolnych rodników związanych z zanieczyszczeniem powietrzem, starzeją się szybciej, czego nie widać na pierwszy rzut oka.

Unikanie smogu jest często niemożliwe, dlatego trzeba zrobić ile się da, aby zmniejszyć narażenie na pyły i stąd niezbędnym wydaje się oczyszczanie powietrza przynajmniej we własnym miejscu zamieszkania.

Zanieczyszczenie powietrza, m. in. wysokie stężenie pyłów o małej średnicy poniżej PM 2,5 μm ma związek ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym

Dlatego w kontekście walki ze smogiem trzeba uściślić, że część chorób układu krążenia i nowotworów jest spowodowane zanieczyszczonym powietrzem właśnie, więc czy faktycznie choroby układu oddechowego są dopiero trzecią przyczyną przedwczesnej śmierci?

Wykazano powiązania pomiędzy alertami smogowymi a przyjęciami do szpitali w trybie nagłym z powodu
zaburzeń rytmu serca. Takie sytuacje trwają od dnia alertu do 14 dni po nim⁵. Dlatego dbanie o czystość powietrza jest jednym z elementów przeciwdziałania nie tylko chorobom układu oddechowego, ale też sercowo-naczyniowym i nowotworom.

Żartów nie ma

Środowisko mamy zanieczyszczone. Szczególnie, gdy nadchodzi sezon grzewczy dolegliwości zdrowotne się nasilają. Ale nie tylko ogrzewanie powoduje zanieczyszczenie układu oddechowego:

• palenie papierosów to też życie w ciągłym smogu,
• pracownicy autostrad pracują w ciągłym smogu,
• przedszkole, szkoła to ciągły kurz,
• alergicy dodatkowo muszą borykać się z naturalnymi zanieczyszczeniami we własnym domu.

Przykłady można mnożyć, a naprawdę nie wszędzie i nie zawsze można po prostu wywietrzyć, szczególnie podczas alertów smogowych.

To też zależy gdzie mieszkasz lub pracujesz. Często takie wietrzenie wpuszcza kolejne zanieczyszczenia. To naprawdę nie zawsze jest takie łatwe – nie każdy żyje w lesie.

Nie mamy wpływu na otoczenie: samochody będą jeździć, fabryki będą pracować, domy trzeba ogrzewać. To, co możemy zrobić dla siebie samodzielnie, to oczyszczać powietrze w miejscu zamieszkania.

Walka z emisjami zanieczyszczeń u źródła oraz wdrażanie rozwiązań mających na celu redukcję emisji dzieją się na szczeblu lokalnym, krajowym i ogólnoświatowym. Niemniej nie możemy biernie czekać lecz wziąć sprawy w swoje ręce i czyścić powietrze w swoim otoczeniu.

Mamy trójkę dzieci

Najmłodszy ma teraz 8 lat (2022 r.). Mieszkamy w okolicy domów jednorodzinnych opalanych też piecami na węgiel… Gdy był mniejszy i wracaliśmy w miesiącach zimowych z przedszkola dochodził do domu z kaszlem. Wówczas myślałam, że to przez to, że dużo mówi na zimnie. Bo przez co? Ja nie kaszlałam…

Jednak, gdy byłam z nim trzy tygodnie zimą nad morzem, biegał, krzyczał, śmiał się i…. nie kaszlał… W górach nie kaszlał… W lesie nie kaszlał…

Na niektórych dzieciach od razu widać wpływ smogu na organizm. I dlatego właśnie postanowiłam, że w domu będzie oczyszczacz powietrza, aby chociaż w nim powietrze było czyste. Maseczka z filtrem przeciwsmogowym na drogę też, ale w domu oczyszczacz. Mieszkamy przy lesie, jednak to, co wychodzi z okolicznych kominów, dostaje się przy okazji wietrzenia do naszego domu.

Skuteczny sposób na walkę ze smogiem

W naszym domu sprawdza się oczyszczacz, który widzisz na zdjęciach

1. Zastosowano w nim system trzech filtrów:

• filtr nylonowy – filtr wstępny do grubszych cząsteczek,
• filtr HEPA H13 – oczyszcza powietrze z pyłów PM_2,5, a nawet mniejszych, drobnego kurzu, cząsteczek dymu, pyłków, białek wydzielanych przez roztocza, pleśni i zarodników grzybów,
• filtr z aktywnym węglem, który wychwytuje związki takie jak formaldehyd, benzen, amoniak, siarkowodór i lotne związki organiczne jak rakotwórczy benzo[a]piren.

Dzięki temu oczyszczacz jest w stanie pozbyć się 99% szkodliwych zanieczyszczeń z powietrza w pomieszczeniu.

2. Posiada optyczny czujnik zapylenia – dzięki temu jestem spokojniejsza o jakość powietrza w domu.
3. Działa na opatentowanej technologii VortexAir, zapewniającej aby filtrowane powietrze rozchodziło się jak najlepiej¹⁵.
4. Pozwala normalnie funkcjonować podczas pracy (pracujemy w domu) i spokojnie spać, gdy jest włączony (poziom hałasu to 22dB w trybie nocnym).
5. Pozwala na bieżąco wykrywać stan zanieczyszczenia i automatycznie dostosowywać tryb pracy, aby był najefektywniejszy.
6. W trybie szybkim potrafi w kilkanaście minut oczyścić powietrze (to też zależy z jakiego pułapu startuje).
7. Jest energooszczędny – chociaż zdrowie płuc, serca i mózgu raczej ceny nie ma.
8. Można nim sterować za pomocą aplikacji, co jest wygodne, gdy jestem bardzo zajęta w jednym pokoju, a on działa w innym.
9. Współpracuje z asystentami głosowymi, więc można wydawać polecenia głosowe poprzez aplikację, a to z kolei jest dla mnie ważne, ponieważ leżąc w łóżku chcę aby telefon był jak najdalej ode mnie.
10. Jest bardzo lekki (2,7 kg), więc nie mam kłopotu z przenoszeniem go pomiędzy pomieszczeniami.
11. Jest od polskiego dystrybutora, więc w razie reklamacji nie martwię się o serwis.
12. Filtr wymienia się tak łatwo, że nasz 8-letni syn to potrafi.
13. Koszt jednorazowy to wydatek około 700 zł, a zmiana filtra to około 140 zł na pół roku. Akurat w naszym przypadku co najmniej na rok, ponieważ mieszkamy w mniej zanieczyszczonej okolicy. Zresztą aplikacja monitoruje stan filtra.

Na stronie dystrybutora (link znajdziesz niżej) znajdziesz informacje, co jeszcze oferuje taki jak nasz lub inne oczyszczacze. Aby mieć taki sam lub podobny za niższą cenę, w dalszej części znajdziesz link do sklepu i kupon rabatowy (-10%).

Jaka jest sensowność posiadania takiego oczyszczacza? Czy to warto?

A czy warto oddychać czystym powietrzem? Jaka jest cena za coś takiego? A czy zdrowie ma cenę? Komu potrzebne jest czyste powietrze i niezbędny jest oczyszczacz:

• dziecku
• babci, dziadkowi
• kobiecie w ciąży
• osobie z chorym układem oddechowym
• osobie z chorym układem krążenia
• osobie po udarze czy zawale
• osobie z nadciśnieniem
• osobie otyłej
• osobie pracującej w miejscu, gdzie jest dużo zanieczyszczeń
• alergikowi
• osobie zdrowej
• każdemu

Profilaktyka – to słowo, które chyba najbardziej mnie definiuje. Nie chcę czekać na choroby – działam przeciwko nim, bo leczenie zawsze będzie trudniejsze niż przeciwdziałanie.

Co zrobić, aby kupić oczyszczacz powietrza za cenę niższą o 10%:

1. wejść na stronę www.levoit.pl (KLIKNIJ TUTAJ)
2. wybrać oczyszczacz odpowiadający Twoim potrzebom (my mamy ten do średnich pomieszczeń Levoit Core 300S Smart HEPA, TUTAJ możesz o nim poczytać)
3. podać adres do wysyłki i faktury, przy okazji można założyć konto, aby szybciej robić ew. kolejne zakupy, jednak nie jest to wymagane
4. przy zakupie, w miejscu Masz kupon? należy wpisać kupon rabatowy: tatiana
5. kupić z 10% rabatem, czekać na dostawę, a potem oddychać czystym powietrzem

Uwaga! Rabat działa przy zakupie jakiejkolwiek rzeczy z tej strony (są jeszcze nawilżacze oraz filtry na wymianę). Dlatego użyj ten kod przy każdych zakupach.

Jeśli masz bardziej szczegółowe pytania, zapytaj sprzedawcę (poprzez Infolinię lub zakładkę Kontakt na stronie sprzedawcy).

Czy oczyszczacz eliminuje z powietrza wirusy i można go mieć w gabinecie?

Wiedza o filtrach HEPA mówi, że tak, jednak przy SARS-CoV-2 nie ma na to jeszcze twardych dowodów^16,17,18.

Życzę Ci dużo zdrowia i podejmowania słusznych decyzji na czas.

Przydatne linki:

• Aktualny stan powietrza KLIKNIJ TUTAJ
• Kanarek – aplikacja do sprawdzania jakości powietrza w polskich miastach: KLIKNIJ TUTAJ

Bibliografia:

1. Wpływ smogu (zanieczyszczonego powietrza) na choroby układu sercowo-naczyniowego, J. Głuszek, T. Kosicka, Choroby Serca i Naczyń 2019, tom 16, nr 3, 201–206, DOI: 10.5603/ChSiN.2019.0030
2. Udokumentowane skutki oddziaływania aerozolu atmosferycznego na środowisko, W. Regula-Kozłowska, P. Regula-Kopiec, G. Majewski, Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska nr 65, 2014: 290–303 (Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ. 65, 2014)
3. Nowe biologiczne czynniki ryzyka miażdżycy, Forum Profilaktyki, Nr 2 (7) czerwiec 2007
4. Acute exposure to air pollution is associated with novel changes in blood levels of endothelin-1 and circulating angiogenic cells in young, healthy adults, J. Finch, D. W. Riggs, T. E. O’Toole, C. Arden Pope 3^rd, A. Bhatnagar, D. J. Conklin, DOI: 10.3934/environsci.2019.4.265
5. Krótkoterminowe narażenie na drobny pył zawieszony w powietrzu (PM_2,5 i PM₁₀) a ryzyko zaburzeń rytmu serca i udarów mózgu, M. Kowalska, K. Kocot, Śląski Uniwersytet Medyczny, Postepy Hig Med Dosw (online), 2016; 70: 1017-1025 e-ISSN 1732-2693
6. Environmental and Health Impacts of Air Pollution: A Review I. Manisalidis, E. Stavropoulou, A. Stavropoulos, E. Bezirtzoglou, United Kingdom DOI: org/10.3389/fpubh. 2020.00014
7. Impact of air pollution on depression and suicide, A. Gładka, J. Rymaszewska, T. Zatoński, DOI: 10.13075/ijomeh.1896.01277
8. ‘Smoging kills’ – Effects of air pollution on human respiratory system, A. Grzywa-Celińska, A. Krusiński, J. Milanowski, DOI: 10.26444/aaem/110477
9. Trwanie życia w 2019 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2020 , www.stat.gov.pl
10. Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami, Informacja o wynikach kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, LKR.430.003.2018 Nr ewid. 150/2018/P/17/078/LKR
11. Badania numeryczne przepływu wewnętrznego w różnych typach filtrów, M. Stanik , S. Caban , M. Klonecka, M. Buczak, P. Wiśniewski, Współczesne Problemy Ochrony Środowiska i Energetyki 2020
12. Niskobudżetowy inteligentny oczyszczacz powietrza przeznaczony dla niewielkich pomieszczeń użyteczności publicznej, M. Gojtowski, P. Idziak, Poznan University of Technology, Academic Journals No 99 Electrical Engineering 2019, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Doi 10.21008/J.1897-0737.2019.99.0018
13. Stan środowiska w Polsce Sygnały 2016, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2017
14. Stan środowiska w Polsce Raport 2018, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2018
15. Vortex Air Patent, https://patents.google.com/patent/US6623352B2/en
16. Portable HEPA Purifiers to Eliminate Airborne SARS-CoV-2: A Systematic Review, D. T. Liu, K. M. Phillips, M. M. Speth, G. Besser, C. A. Mueller, A. R. Sedaghat, Otolaryngol Head Neck Surg, 2022 Apr; 166(4):615-622., Epub 2021 Jun 8., PMID: 34098798, DOI: 10.1177/01945998211022636
17. High-Efficiency Particulate Air Filters in the Era of COVID-19: Function and Efficacy Otolaryngology – Head and Neck Surgery 2020, Vol. 163(6) 1153–1155 American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery Foundation 2020 Reprints and permission: sagepub.com/journalsPermissions.nav DOI: 10.1177/0194599820941838
18. Should homes and workplaces purchase portable air filters to reduce the transmission of SARS-CoV-2 and other respiratory infections? A systematic review, A. Hammond, T. Khalid, H. V. Thornton, C. A. Woodal, A. D. Hay, DOI: 10.1371/journal.pone.0251049
19. European Environment Agency, Horálek, J., Guerreiro, C., Viana, M., et al., Air quality in Europe: 2016 report, Publications Office, 2017, https://data.europa.eu/doi/10.2800/80982

• Zdjęcie smogu pochodzi ze strony: https://unsplash.com/photos/IsQZfwPIKos

• Zdjęcie smogu pochodzi ze strony: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/osoba-ubrana-w-czarna-kurtke-za-pomoca-czarnego-parasola-3229623